FOTO: RELEX/ INTERIEURBOUW AM DESIGNS
Voor kinderen is de grootte van zwembaden van ondergeschikt belang. Ze zullen plezier maken in zowel kleine als grote. En volwassenen zullen kunnen zwemmen in verrassend korte exemplaren, dankzij kwalitatieve tegenstroomtechnologie. Als het bad zo klein is dat zwemmen er toch onmogelijk is, kunnen ze nog steeds achteroverleunen in een hoekje in zon of schaduw, met een cocktail of glaasje bubbels in de buurt. Enkele experts geven raad.
We hoeven echt geen reuzentuin te hebben voor een zwembad mogelijk wordt. Carlo De Cock, Zaakvoerder bij De Cock E & C: “Voor een gewone spa volstaat een ruimte van 4 op 4 meter. Wie een swimspa -dus een combinatie van zwembad en jacuzzi- of zwembad wil, heeft 2,50 op 6 meter nodig; daarvoor heb je een tuin nodig van minstens 10 op 4 meter. Voor een zwemvijver moet de oppervlakte wat groter zijn, omdat daarvoor een zuiveringsgedeelte nodig is, een filterzone met planten.”
Kristel Van Auwenis, Sales Manager bij Relex maakt de volgende schatting: “Als je iets of wat een tuin hebt, van 3 op 3 al, kan het. De meeste jacuzzi’s bijvoorbeeld zijn maar 2 op 2; een zwembadje begint bij 3 op 3, of 3 op 4.”
Suzanne Rengers, vervolgens, is Sales Manager bij RivieraPool. Een deel van haar gamma bestaat uit monobloks die onder meer voor kleine stadstuinen geschikt zijn. Denk bijvoorbeeld aan spa’s met afmetingen van 194 x 194 x 85 centimeter. Of aan monobloks van 2,1 x 2,1 x 0,8 meter, of 3,7 x 2,1 x 0,8 meter. Of nog, aan een zwembad met tegenstroom van 5,5 x 2,7 meter: “Daarin kan je al prachtig zwemmen.”
Kansen
Een zwembad of spa in kleine stadtuin gaat gepaard met enkele kansen en uitdagingen. Rengers en Van Auwenis brengen in herinnering dat een waterelement in de tuin altijd aangenaam en rustgevend is, zowel in winter als in zomer. De Cock voegt eraan toe dat een klein perceel ook minder onderhoud vergt: “Bovendien zijn de extra kosten voor een heraanleg van de tuin dan erg beperkt. In veel gevallen wordt voor de tuin geopteerd voor kunstgras om wel groen, maar geen onderhoud te hebben.”
Natuurlijk zijn de kosten om te verwarmen eveneens kleiner bij een klein dan bij een groot bad. Tenslotte is het daarmee vaak makkelijker om controle te houden op spelende kinderen, bijvoorbeeld met een regelmatige, discrete blik uit het keukenraam.
Uitdagingen
Er zijn ook uitdagingen. Onze gesprekspartners vermelden vooral de logistiek. Peter Hoewaer, Commercieel manager en Landschapsarchitect bij Van Vlierden: “Het zwembad moet binnen kunnen, uiteraard. Stel bijvoorbeeld dat je een bouwkundig zwembad wil: dan moeten je betonpomp en -mix in de tuin raken. Anderen verkiezen een voorgevormde kuip, een monoblok dus; ook die moet er natuurlijk in raken.”
Van Auwenis: “Het maakt een groot verschil of je makkelijk aan de tuin kan, of dat we daarvoor een speciale kraan moeten laten komen die een grote hoogte en afstand moet overbruggen. Maar al bij al genomen hebben we nog nergens noemenswaardige problemen ervaren.”
Rivierapool levert haar zwembaden of spa’s doorgaans met de eigen vrachtwagen, stelt Rengers: “Een model raakte zelfs al via de voordeur van het huis tot in de tuin. Maar soms zijn er speciale omstandigheden. Zo herinner ik me dat we eens een zwembad met een helikopter naar een dakterras vlogen. Hoe dan ook vinden we een oplossing voor elke situatie.”
De Cock: “De toegankelijkheid van een stadstuin speelt ook bij de totale bouwkosten een belangrijke rol. Een spa of swimspa kan je nog met een mobiele torenkraan over het huis tillen. Dat is een uitdaging, maar de extra kosten die dat met zich meebrengt, zijn al bij al beperkt. De grond uitgraven voor zwembad of -vijver en die naar buiten brengen, doet de kosten meer oplopen. Dan zijn er nog de kosten voor eventueel op te vangen bestaande muren, de plaatsing van de technische installatie, de logistiek voor het stockeren van materialen, de inname van de openbare weg, huur van parkeerplaatsen, enzovoorts.”
Van Auwenis: “De technische ruimte kan eventueel binnen in het huis. Voor een normaal zwembad vergt die 3 op 1 meter vloeroppervlak. Ook voor die technische ruimte is toegang tot de tuin nodig, of je moet die met een kraan over het huis kunnen heffen.”
Tegenstroom
Voor wie een kleine spa heeft, is massage des te aangenamer. En voor wie een klein zwembad heeft, kan tegenstroom er zelfs voor zorgen dat de zwemmer zonder keren steeds recht door kan zwemmen. Sander Bos, Sales Manager bij Binder/ HydroStar: “Ik zie mogelijkheden om daarmee echt te zwemmen zodra een zwembad 2 op 4 meter groot is. Dan heb je een turbine tegenstroomsysteem dat voldoende krachtig is, nodig om tegenin te zwemmen. Zo creëer je een bad waarin je niet telkens hoeft te keren, maar dat als het ware een oneindige lengte heeft.” Door de stroming van zo’n type tegenstroomsysteem, gaat hij verder, ontstaat een brede en gelijkmatige boven- en onderstroming op het lichaam: “De stroming zorgt ervoor dat je benen bij het zwemmen niet te laag in het water hangen, maar omhoog worden geduwd zodat je mooier horizontaal ligt. Een turbinezweminstallatie wordt ook gebruikt voor gezondheidstraining, denk aan onder meer aan rugmassage en aquajogging.”
Hij raadt wel aan bij fabrikant of installateur te vragen “of het tegenstroomsysteem wel is ontworpen volgens de norm DIN EN 16582, die geldt voor het gebruik in particuliere zwembaden en garandeert dat het aan voldoende veiligheidseisen voldoet: dan bent u zeker van een veilig werkend systeem voor uzelf en eventuele kinderen.” Van Auwenis vindt dat zwemmen mogelijk is vanaf 3 op 4 meter. “Dan is een jetstream mogelijk; je kan die dan bijvoorbeeld regelen in sterkte gaande van massage, tot zoveel tegenstroom dat krachttraining door zwemmen mogelijk is - je kan dus de intensiteit van je trainingen regelen. Je kan natuurlijk ook steeds, in plaats van tegenstroom, kiezen voor enkele jets die van het bad een combinatie maken van zwembad en whirlpool, zodat je meer een genotspool krijgt, dus een bad dat eerder dient om te genieten dan om in te zwemmen.” Bos wijst er nog op dat er intussen kant-en-klare monoblok zwembaden verkrijgbaar zijn bij meerdere fabrikanten, die al meteen zijn voorzien van een turbine tegenstroomsysteem. Rengers bevestigt dit: “In onze prefab monobloc zwembaden, bijvoorbeeld, zit alles er al vanaf de fabriek in. We graven gewoon een put die net iets groter is dan het zwembad zelf, gieten een betonnen plaat, vullen het zwembad aan nadat het leidingwerk werd gelegd en leggen de randtegel eromheen. De bouwtijd is dan heel kort.”
Professioneel ontwerp
In kleine percelen telt elke centimeter. Daar geldt dus, meer nog dan elders: ‘Keep it simple’, zodat het niet krap en oncomfortabel wordt. Overweeg een klein aantal stijlvolle en opwindende elementen toe te voegen, zoals een accentmuur op de achtergrond, of een kleine watercascade. Een kleine scheidingswand kan nuttig zijn om het bad deels aan het zich vanuit de woning te onttrekken: zo verhoog je je gevoel van privacy. Bovendien houdt het spattend water tegen. Kortom: zorg voor een professioneel ontwerp van je zwembad én tuin. Hoewaer: “Onder andere is het belangrijk dat een zwemvijver niet volledig in de zon komt; die moet zeker voor een derde in de schaduw. Anders is er op de vijver in de zomer teveel lichtintensiteit en daardoor teveel algengroei. Voor een zwembad is het net omgekeerd: dat komt best zoveel mogelijk in de zon, vooral omdat dat ervoor zorgt dat er een langere periode van het jaar is dat het voldoende warm is om te zwemmen. Let er ook op dat je, als je uit je huis stapt, niet meteen in je zwembad zit: voorzie ook nog een terrasje en dergelijke. Voorts wordt bij zwembaden of -vijvers in kleinere stadstuinen de kans groter op betonnen platen of muren dicht in de buurt. Die kan je wegwerken met groenelementen. Onder meer zijn er tegenwoordig verticale, groene gevels te krijgen waarvan de bewatering en bemesting computergestuurd gebeuren. Denk ook aan ingrepen die de tuin groter doen lijken: dat kan onder meer door bepaalde lijnen in het ontwerp te voorzien, niet onnodig een hek te voorzien waar uitzicht belangrijk is, kiezen voor meerstammige struiken die structuur doen ontstaan, door niveau te creëren, hoogte, en uiteraard ook schaduw, waar nodig. En denk aan de windrichting als je een boom positioneert, anders vallen bladeren in het zwembad. Gouden regel is, opdat alles vlot zou verlopen: stap tijdig naar de landschapsarchitect.”
Vergunning
Hoe zit het met vergunningen voor kleine zwembaden of spas? Sander Bos weet er meer over. “In België mag je een totale oppervlakte van 80m2 bebouwen zonder vergunning. Dat geldt voor alle niet overdekte constructies, zoals een verhard terras, casu quo zwembad, of combinatie ervan. Wat je wel moet doen is naar het gemeentehuis gaan en daar de plannen voorleggen. Want al is daarvoor geen vergunning nodig, een meldplicht is er wel. En uiteraard moet je je houden aan de regels ter zake in de desbetreffende gemeente.” De Cock zegt het als volgt: “Ons advies is steeds een melding te toen op de dienst ruimtelijke ordening om zo rechtszekerheid te bekomen omtrent de toelaatbaarheid van de werken.” Want goed begonnen, is half gewonnen.
